Hoe financier je een management buy-out?

Voorbereiding van een management buy-out

In de praktijk zien we vaak dat de verkopende partij de MBO al goed heeft doordacht en voorbereid. De huidige directeur/eigenaar is soms al jaren bezig met zijn opvolging en heeft meestal een bestaande groep van adviseurs om zich heen staan die hem begeleiden in dit proces. Ook voor de kopers is het belangrijk om al in een vroeg stadium bij juridische en financiële experts professioneel advies in te winnen om een succesvolle management buy-out te realiseren. Al is het maar om een betrouwbare partij achter de hand te hebben die uitsluitend naar jouw belangen kijkt.

In dit artikel gaan we verder in op de financiering van een MBO zonder externe investeerders.

Financieringsmogelijkheden voor de koper

De kopende partij moet vanuit privé een behoorlijk bedrag inbrengen. Dat geld moet cash beschikbaar zijn. Dat wil zeggen dat je niet de ‘papieren’ overwaarde van je woning kunt inbrengen. Je kunt deze overwaarde wel gebruiken door een extra woninghypotheek af te sluiten en het geldbedrag dat je extra leent, daadwerkelijk over te maken als onderdeel van de koopsom.

Je kan ook privégeld lenen van familie of vrienden. Besef dan wel dat er zolang de externe (bank-)financiering voor de MBO nog loopt, er niet veel kan worden afgelost op deze privéschulden. Je familie of vrienden zijn het geld dus voor langere tijd kwijt.

Rekenvoorbeeld financieringsbehoefte

Stel je wilt samen met een ander MT-lid 100% van de aandelen overnemen van het bedrijf waarin je werkt.  Het bedrijf heeft een waarde van € 1,5 miljoen. Dan bedraagt voor de financiering de eigen inbreng van de koper(s) tenminste € 300.000 (20%), dus € 150.000 per persoon. Dit is een grove indicatie.

Financiering door de verkoper

Aan de verkopende partij wordt vaak gevraagd om een deel van de koopsom terug te lenen. Dit noemen we een vendorloan. Deze vendorloan wordt achtergesteld ten opzichte van de bank die de overname financiert. Dat betekent dat als de overname mislukt en het bedrijf het niet redt, de verkoper een deel van de verkoopopbrengst alsnog kwijt is. De bank gaat immers voor en dan blijft er meestal niet genoeg over om de verkoper alsnog de vendorloan terug te betalen. Je mag op de vendorloan niet aflossen zolang de bankfinanciering loopt. Meestal mag je er wel de rente over betalen. Deze rente is doorgaans wat hoger dan de rente van de financierende bank.

Rekenvoorbeeld

In het eerder genoemde voorbeeld zou je bij een bedrijfswaarde van € 1,5 miljoen bijvoorbeeld aan de verkoper een vendorloan kunnen vragen van 400.000 tegen 8%. Er is overigens geen vaste standaard hiervoor. Als vuistregel geldt dat de driehoek koper – verkoper – bank redelijk in balans moet zijn en niet alle risico’s bij of de verkoper of de bank komen te liggen. 

Externe financiering

Bij de financiering van een MBO schakelen wij meestal één van de grootbanken in voor een externe financiering. Bij een financieringsbehoefte onder de 1 miljoen zien we ook steeds vaker crowdfundpartijen die het financieren. De bank wil maximaal zo’n 2,5 x ebitda financieren, op voorwaarde dat de koper een substantiële inbreng doet en de verkoper bereid is om een vendorloan te verstrekken. Ebitda is het resultaat voor afschrijvingen, rente en belasting van het bedrijf. We letten daarbij goed op wat dit ebitda-resultaat precies is. We corrigeren de ebitda bijvoorbeeld voor de huur die wordt aangepast na verkoop of voor de management fee van de oud-eigenaar die wegvalt. Banken verstrekken de financiering meestal in de vorm van een lening met een looptijd van maximaal 5 jaar.

Rekenvoorbeeld

Stel dat de ebitda in het bedrijf uit ons voorbeeld ongeveer € 350.000 is, dan kan je maximaal zo’n 875.000 bij de bank lenen. De kopers in het voorbeeld brachten samen € 300.000 in en de verkoper € 400.000. Dan moet de bank dus minimaal € 800.000 lenen om aan de € 1.500.000 te komen. Dat lijkt op basis van de ebitda van 350.000 mogelijk.

Privé borgstelling

Als koper moet je er rekening mee houden, dat de bank aan jou privé een borgstelling vraagt als zekerheid. Dit is aanvullend op je eigen inbreng. Deze borgstelling is wel een papieren borg; je hoeft dus normaal gesproken geen geld te storten.

Rekenvoorbeeld

In het voorbeeld moet je als koper uitgaan van een borgstelling van 50.000 à 100.000 euro (per koper).

Financieringsmemorandum

Onze analyses gaan een stuk verder dan we hierboven in het kort hebben weergegeven. Zo houden we onder meer rekening met:

• (Vervangings-)investeringen in de aankomende jaren
• Groeiplannen
• Cash dat vastzit in werkkapitaal
• Eventueel een neergaande conjunctuur en de impact daarvan op de kasstromen van het bedrijf.

Als de financiering haalbaar lijkt, werken wij op basis van de plannen van de toekomstige eigenaar/eigenaren van het bedrijf een financieringsaanvraag uit. Dat doen we in de vorm van een financieringsmemorandum. Hierin beschrijven we precies wat het bedrijf doet, wat de plannen zijn, hoeveel financiering er nodig is en op welke manier wij de financiering graag willen realiseren. Uiteraard komt daar ook een uitgebreide cijfermatige onderbouwing bij.

Voordelen van deze werkwijze

Het eerste voordeel van onze werkwijze is dat de banken meteen een goede indruk krijgen van de nieuwe eigenaar/eigenaren van het bedrijf, omdat er een professionele en haalbare kredietaanvraag ligt. Dit verkort de doorlooptijd bij de bank aanzienlijk en vergroot de kans van slagen. Het maakt ook wel duidelijk dat het financieren van een management buy-out echt maatwerk is.

Overweeg je zelf om (een deel van) het bedrijf waarin je werkt als manager over te nemen? Maak dan een vrijblijvende afspraak met Herber Blokland. We bespreken graag in een vroegtijdig stadium met jou de financieringsmogelijkheden.