Van wie is saldo op gezamenlijke rekening bij “scheiding zonder contract”?
In de praktijk blijkt dat er veel onduidelijkheid is over de betekenis van een en/of rekening bij samenwonenden zonder huwelijk, geregistreerd partnerschap of samenlevingsovereenkomst.
En/of rekening betekent niet automatisch dat beide partijen recht hebben op saldo
De Hoge Raad oordeelde al op 9 februari 2007 over de en/of rekening dat het feit dat de bankrekening op beider naam staat, niet automatisch betekent dat beide partijen op gelijke wijze gerechtigd zijn tot het saldo van de rekening. Dat een bankrekening op naam van twee partijen staat zegt in beginsel alleen iets over de relatie van die personen ten opzichte van de bank. Wie er recht heeft op het saldo van een en/of rekening hangt af van wie het saldo op die rekening afkomstig is, dus het geld blijft van degene die het geld op de rekening heeft gestort. Dit is anders als partijen dat anders overeenkomen. Als dat schriftelijk is, is er geen onduidelijkheid, maar wat als er geen sprake is van een schriftelijk afspraak en de samenwoners ook verder niets geregeld hebben?
Casus
De Hoge Raad gaf daar in een arrest van 3 februari 2023 een oordeel over. De casus was als volgt; een man en vrouw woonden van 1997 tot 2018 samen en er zijn uit deze relatie twee kinderen geboren. Op het moment van verbreken van de samenwoning is er een en/of rekening met een saldo van €625.000. De vrouw heeft zonder overleg de helft van het spaartegoed overgemaakt op een eigen rekening. De man is het daar niet mee eens omdat hij stelt dat hij als enige geld op de rekening heeft gestort waarbij de rekening ook is bedoeld voor zijn (aanvullend) pensioen en hij ook middelen moet reserveren omdat hij geen aanspraak kan maken op een WW- of ziektewetuitkering. De rechtbank oordeelde dat, omdat de man privé geld heeft gestort op de rekening, hij recht heeft op het volledige saldo.
De vrouw gaat in beroep en het Hof beslist dat uit (stilzwijgende) afspraken van partijen tijdens de samenwoning, waarbij de man zich fulltime heeft gericht op zijn carrière en de vrouw voor het huishouden en de kinderen zou zorgen, het saldo op de en/of rekening toekomt aan partijen bij helfte.
Uiteindelijk bepaalde de Hoge Raad in het arrest van 3 februari 2023 dat het Hof voorbij is gegaan aan de stellingen van de man dat het saldo op de en/of rekening bestemd is voor aanvullend pensioen en dat hij voor de risico’s van ziekte of werkloosheid geen aanspraken heeft opgebouwd. Dit terwijl de vrouw dit wel heeft.
De Hoge Raad heeft de zaak terugverwezen naar een ander Hof voor een verdere afhandeling. De verwachting is dat de uiteindelijke beslissing zal zijn dat de vrouw een lager bedrag van de en/of rekening ontvangt.
Maak duidelijke (schriftelijke) afspraken over de bestemming van het spaartegoed
Een en/of rekening betekent niet dat het spaartegoed op deze rekening van de partijen samen is. Ook is het niet altijd zo dat degene die het geld op de rekening heeft gestort daar alleen aanspraak op kan maken.
Samenwoners zonder “contract” met een en/of rekening doen er dan ook verstandig aan om toch duidelijke (schriftelijke) afspraken te maken over de bestemming van het spaartegoed op een en/ of rekening. Is het saldo bedoeld voor de gezamenlijke partijen of is het spaartegoed op de rekening bijvoorbeeld bedoeld voor pensioen of vervangende uitkeringen voor een van de personen privé. Dit voorkomt problemen als de relatie eindigt!
