Wat doet een vertrouwenspersoon bij ongewenst gedrag?
In 2023 nam de Tweede Kamer een wetsvoorstel aan om werkgevers te verplichten een Vertrouwenspersoon aan te stellen. Het is nu nog wachten op de uitspraak van de Eerste Kamer, maar de Arbowetgeving is duidelijk: de werkgever draagt de zorg voor de veiligheid en gezondheid van werknemer. In dit artikel leggen we uit wat je als werkgever moet én kan doen.
TIP: Bekijk ons aanbod van workshops over de rol van een interne vertrouwenspersoon voor (startende) vertrouwenspersonen, HR-medewerkers, directieleden of OR-leden.
Wat ben je als werkgever verplicht?
Volgens de Arbowet moet je als werkgever je werknemers beschermen tegen (seksueel) ongewenste omgangsvormen en tegen agressie, geweld en pesten. De Nederlandse Arbeidsinspectie controleert vervolgens of de werkgever een risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) heeft om onder andere het risico op deze ongewenste omgangsvormen te minimaliseren.
In 2024 startte de Rijksoverheid de campagne ‘Met elkaar trekken we de grens’. Deze campagne trekt de problemen breder dan alleen de werkvloer en richt zich op voorkoming en bestrijding van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag in de maatschappij. Daarnaast is er in 2024 een wet aangenomen die slachtoffers van seksueel geweld en seksueel overschrijdend gedrag beter beschermd (Wet seksuele misdrijven).
Wat kan je tegen ongewenste intimiteiten doen?
Ongewenste intimiteiten komen helaas steeds vaker voor, alleen weten werknemers vaak niet bij wie ze terecht kunnen. Het begint met het creëren van een veilige en gezonde bedrijfscultuur vanuit het management en het voeren van proactief beleid. Zo kan je voorlichting en training geven binnen je organisatie, waarin je aangeeft wat we met ongewenste intimiteiten bedoelen, hoe je dit herkent en wat je kan doen.
Dit kun je verzorgen door regels op te stellen binnen de organisatie, zoals een protocol, klachtenprocedure en jaarlijkse bijeenkomsten te organiseren door de (interne/externe) Vertrouwenspersoon.
Hier kunnen wij jou bij ondersteunen met onze eigen externe Vertrouwenspersonen.
Wat is de rol van een vertrouwenspersoon?
Hoewel ongewenste omgangsvormen vooraf niet altijd te voorkomen zijn, kan een Vertrouwenspersoon de situatie wel verzachten en de werknemer ondersteunen. Een Vertrouwenspersoon speelt een belangrijke rol in het voorkomen en beperken van de impact van ongewenste omgangsvormen binnen een organisatie, en kan zo ziekteverzuim verlagend werken.
Voor een werkgever is het belangrijk om te weten dat een Vertrouwenspersoon niet alle informatie inhoudelijk mag delen. Een werknemer moet in vertrouwen zijn of haar verhaal kunnen delen met de Vertrouwenspersoon. De Vertrouwenspersoon moet daarom de werknemer kunnen garanderen dat het gesprek vertrouwelijk is.
Een (extern) Vertrouwenspersoon heeft verschillende taken:
- Het bieden van een luisterend oor;
- Het opvangen, begeleiden en adviseren van de werknemer en zo nodig doorverwijzen naar een professionele hulpverlenende instantie;
- Ondersteuning bieden bij conflicten en, als het nodig is, het inschakelen van een deskundige of bemiddelaar;
- Het adviseren bij eventuele vervolgstappen door de werknemer en verlenen van nazorg;
- Gevraagd/ ongevraagd voorlichting geven aan de werkgever en zorgen voor preventie van ongewenste omgangsvormen;
- Adviseren van het management, wanneer er een onveilige werksituatie wordt geconstateerd, wel dient de Vertrouwenspersoon hierbij altijd de geheimhoudingsplicht in acht te houden;
- Jaarlijks uitbrengen van een verslag van bevindingen aan de werkgever en OR/ PVT (indien aanwezig).
Wat zijn de voordelen van een extern vertrouwenspersoon?
De voordelen van een extern Vertrouwenspersoon:
- Een extern Vertrouwenspersoon is onafhankelijk, staat buiten de organisatie en is daarom objectief;
- Een extern Vertrouwenspersoon heeft geen interne belangen, waardoor werknemers eerder de ruimte voelen om naar de vertrouwenspersoon toe te stappen;
- Een externe Vertrouwenspersoon heeft ervaring met werknemers in een situatie met ongewenste omgangsvormen;
- Voor een externe Vertrouwenspersoon betaal je als werkgever geen jaarlijkse kosten voor certificering of bijscholing.
Wij adviseren werkgevers om zowel een intern als een extern vertrouwenspersoon aan te stellen. Op die manier geef je werknemers alle ruimte om een Vertrouwenspersoon te benaderen waar ze zich het fijnst bij voelen.
Reminder: Heb je binnen je organisatie een Ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT), dan moet aan hen instemming gevraagd worden voor de aanstelling van de Vertrouwenspersoon. Als het niet lukt om een interne Vertrouwenspersoon (een werknemer) aan te stellen, dan is ons advies om in ieder geval een externe Vertrouwenspersoon aan te stellen.
Wat zijn de voordelen van een extern vertrouwenspersoon?
- Een extern vertrouwenspersoon is onafhankelijk, staat buiten de organisatie en is daarom objectief.
- Een extern vertrouwenspersoon heeft geen interne belangen, waardoor werknemers eerder de ruimte kunnen voelen om naar de vertrouwenspersoon toe te stappen.
- Een externe vertrouwenspersoon heeft ervaring met werknemers in een situatie met ongewenste omgangsvormen.
- Voor een externe vertrouwenspersoon betaal je als werkgever geen jaarlijkse kosten voor certificering/ bijscholing.
Heb je binnen je organisatie een Ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT), dan is hun instemming nodig gevraagd voor de aanstelling van de vertrouwenspersoon. Als het niet lukt om een interne vertrouwenspersoon (een werknemer) aan te stellen, dan is ons advies om in ieder geval een externe vertrouwenspersoon aan te stellen.
Wat kan je doen?
CROP heeft 3 externe Vertrouwenspersonen die jouw organisatie kunnen ondersteunen. Wij kunnen:
- Advies geven bij het aanstellen van interne Vertrouwenspersonen,
- Workshops verzorgen bij jou op locatie of op het kantoor van CROP,
- Als externe Vertrouwenspersoon optreden in jouw organisatie.
Wil je hier graag meer over weten? Neem vrijblijvend contact met ons op!