Belangrijke wijzigingen in de BOR: ben je voorbereid?

Waar de regelingen het mogelijk maken om ondernemingsvermogen fiscaal vriendelijk over te dragen bij schenking of overlijden, zijn de aanpassingen bedoeld om oneigenlijk gebruik tegen te gaan én om knelpunten in de praktijk weg te nemen.

Wettelijke definitie preferente aandelen

Omdat preferente aandelen door de wetgever worden gezien als een soort financieringsinstrument, zijn op de schenking of vererving van dit soort aandelen de BOR en DSR niet van toepassing. Dat is alleen anders wanneer de preferente aandelen zijn ontstaan in het kader van een (gefaseerde) bedrijfsopvolging. Wat precies moet worden verstaan onder preferente aandelen was niet wettelijk vastgelegd.

Per 1 januari 2026 komt daar verandering in, namelijk door het opnemen van een definitie van het begrip preferente aandelen in de wet. Binnen de nieuwe wettelijke definitie kan al snel sprake zijn van preferente aandelen, bijvoorbeeld in geval van soort- of letteraandelen met eigen agio- of winstreserves. Soorten aandelen die voor een gedeelte kenmerken bezitten van preferente aandelen worden als hybride aangemerkt. Op de overdracht van aandelen die onder deze definitie kwalificeren als preferente aandelen kunnen de BOR en DSR niet worden toegepast. Voor hybride aandelen geldt dat alleen voor het gedeelte dat aan de preferente kenmerken kan worden toegerekend.

Versoepeling bezits- en voortzettingseis

Na de inkorting van de voortzettingstermijn van 5 naar 3 jaar per 1 januari 2025 worden vanaf 2026 zowel de bezits- als voortzettingseisen versoepeld. Zolang de feitelijke gerechtigdheid niet wijzigt, vangt er geen nieuwe bezitstermijn aan en wordt de voortzettingseis niet geschonden. Dit betekent meer ruimte voor herstructureringen, fusies, splitsingen en certificeringen.

Regels tegen misbruik: rollatorinvesteringen en dubbel-BOR

De wetgever wil zogenoemde rollatorinvesteringen – het door ouderen omvormen van vermogen in ondernemingsvermogen enkel voor fiscale voordelen – ontmoedigen. De bezitstermijn wordt voor AOW-gerechtigden daarom verhoogd.

Daarnaast komt er een maatregel tegen de zogenaamde dubbel-BOR. Heeft de verkrijger de onderneming eerder verkocht? Dan kan de BOR bij een latere schenking of vererving niet meer worden toegepast.

Uitgesteld: beperking tot gewone aandelen met minimaal 5% belang en verwateringsregeling

In 2024 is aangekondigd dat de BOR en DSR vanaf 2026 alleen nog zouden kunnen worden toegepast op gewone aandelen waarbij de schenker of erflater minimaal 5% van het geplaatste kapitaal bezit. De inwerkingtreding van deze inperking van de toepassing van de BOR en DSR is later gekoppeld aan een verruiming ervan voor familiebedrijven, zoals toepassing van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) op kleinere belangen en versoepeling van de verwateringsregeling. Omdat hiervoor eerst goedkeuring is gevraagd aan de Europese Commissie vanwege staatssteunaspecten, is de inwerkingtreding van beide wijzigingen uitgesteld.

Wat kun je nu al doen?

Overweeg je op (korte) termijn je bedrijf (gedeeltelijk) over te dragen? En is in de ondernemingsstructuur sprake van verschillende soorten aandelen? Dan is het van belang de situatie tegen het licht te houden en indien nodig te anticiperen op de nieuwe wetgeving.