Rechtsgeldigheid studiekostenbeding bij verplichte scholing

Het bleef echter onduidelijk wat precies onder deze ‘verplichte scholing’ valt. Inmiddels zijn de eerste uitspraken verschenen over deze vraag. Wat is de stand van zaken?

Wanneer is er sprake van verplichte scholing? 

In een uitspraak van december 2022 oordeelde de Rechtbank Midden-Nederland dat het studiekostenbeding geldig was doordat niet was gebleken dat de opleiding noodzakelijk was voor de functie waar de werknemer voor was aangenomen of voor een in de toekomst beoogde functie. Daarnaast was de opleiding ook op eigen verzoek van de werknemer gestart. De werkgever kon met succes terugbetaling van de studiekosten door de werknemer claimen.

Ongeveer een maand later oordeelde de Rechtbank Overijssel in een uitspraak begin 2023 wederom dat het studiekostenbeding geldig was. In dit geval betrof het een arts in opleiding. Daar was de beroepsopleiding wel noodzakelijk voor de uitoefening van de functie. Maar, een beroepsopleiding die een werknemer verplicht moet volgen voor het verkrijgen, behouden of vernieuwen van een beroepskwalificatie wordt in het kader van de Wet transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden niet gezien als ‘verplichte scholing’. Kortom, ook in deze zaak was het studiekostenbeding geldig en moest de werknemer dus een deel van de opleidingskosten terugbetalen aan de werkgever.

Waar moet je als werkgever op letten bij een studiekostenbeding? 

Aan de hand van deze eerste uitspraken over de vraag of een studiekostenbeding voor verplichte scholing rechtsgeldig is, zijn een aantal belangrijke focuspunten naar voren gekomen.

Is de studie noodzakelijk voor de uitoefening van de functie?

Allereerst is het van belang om goed naar de individuele omstandigheden te kijken. Voor welke functie is de werknemer precies aangenomen en is de studie noodzakelijk voor de uitoefening van deze functie? Zo niet, dan lijkt een studiekostenbeding geldig. Dat kan dan weer anders zijn bij beroepsopleidingen en opleidingen ten behoeve van het verkrijgen, behouden of vernieuwen van een beroepskwalificatie. Daarnaast wordt gewicht toegekend aan de omstandigheid of de studie op eigen verzoek van de werknemer werd gestart.

Specificeer de omstandigheden en overige vereisten in het studiekostenbeding

Het is verstandig om dergelijke omstandigheden verder te specificeren in het studiekostenbeding zelf. Daarbij moeten de overige vereisten voor een studiekostenbeding niet worden vergeten. Zo is het zeer belangrijk dat de consequenties van de terugbetalingsverplichting voor een opleiding/scholing vooraf voldoende duidelijk worden gespecificeerd naar de werknemer toe. Ook dit moet schriftelijk worden gedaan. Zo oordeelde de Rechtbank Rotterdam bijvoorbeeld recent in een uitspraak dat een studiekostenbeding ongeldig was doordat de consequenties voor de werknemer vooraf niet voldoende duidelijk waren gemaakt. De werkgever kon hierdoor geen beroep doen op de terugbetalingsverplichting.

Ondersteuning bij studiekostenbeding of terugbetalingsverplichting

Wil je een studiekostenbeding met jouw werknemer overeenkomen, of twijfel je of in een bepaald geval nog een beroep kan worden gedaan op de terugbetalingsverplichting? Neem vooral contact op met onze collega’s van CROP Legal. We denken graag mee!